આકૃતિ જુઓ. $6 \,kg$ દળને છતથી $2 \,m$ લંબાઈના દોરડા વડે લટકાવેલ છે. દોરડાના મધ્યબિંદુ $(P)$ એ $50 \,N$ નું એક બળ સમક્ષિતિજ દિશામાં દર્શાવ્યા મુજબ લગાડવામાં આવે છે. સંતુલન સ્થિતિમાં દોરડું ઊર્ધ્વ દિશા સાથે કેટલો કોણ બનાવશે. ? ( $g = 10 \;m s^{-2}$ લો ). દોરડાનું દળ અવગણો.
આકૃતિ $(b)$ અને $(c)$ ને $free-body \,diagrams$ કહે છે. આકૃતિ $(b)$ એ $W$ નો $free-body \,diagram$ છે અને આકૃતિ $(c)$ એ બિંદુ $P$ નો $free-body \,diagram$ છે.
વજન $W$ નું સંતુલન વિચારો. સ્પષ્ટ છે કે, ${T_2} = 6 \times 10 = 60\,N$
બિંદુ $P$ નું સંતુલન ત્રણ બળો-તણાવ $T_{1}$ તણાવ $T_{2}$ અને સમક્ષિતિજ બળ $50\, N$ ની અસર હેઠળ વિચારો. પરિણામી બળનો સમક્ષિતિજ ઘટક શુન્ય બનવો જોઈએ અને ઊર્ધ્વઘટક પણ અલગથી શૂન્ય બનવો જોઈએ.
$T_{1} \cos \theta=T_{2}=60 \,N$
$T_{1} \sin \theta=50\, N$
આ પરથી,
$\tan \theta = \frac{5}{6}$ અથવા $\theta = {\tan ^{ - 1}}\left( {\frac{5}{6}} \right) = {40^\circ }$
અત્રે, એ નોંધો કે જવાબ (દળરહિત ધારેલા) દોરડાની લંબાઈ પર આધારિત નથી કે સમક્ષિતિજ બળ કયા બિંદુએ લગાડ્યું છે તે બિંદુ પર પણ આધારિત નથી.
એક પદાર્થ પર ત્રણ બળો $\vec {F_1}$, $\vec {F_2}$ અને $\vec {F_3}$ લાગે છે. આ બધા બળો પદાર્થ પરના એક જ બિંદુ $P$ પર લાગે છે તેથી પદાર્થ અચળ ઝડપથી ગતિ કરતો દેખાય છે.
$(a)$ બતાવો કે બળો સમતલીય છે.
$(b)$ બતાવો કે આ ત્રણ બળોના લીધે પદાર્થ પરના કોઈ પણ બિંદુએ લાગતું ટોર્ક શૂન્ય છે.
આપેલ તંત્ર માટે ખૂણો ${\theta _1}$ ....... $^o$ થશે.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે $free\,body\,diagram$ $(FBD)$ માટે, ઘણા બધા બળો ' $x$ ' અને ' $y$ ' દિશામાં લગાવવામાં આવે છે. વધારાનો કેટલો અને $x-$અક્ષને કેટલા કોણે બળ લગાડવો પડશે કે જેથી પદાર્થમાં પરિણામી (સમાસ) પ્રવેગ શૂન્ય થાય?
$M$ દળના બ્લોકને $M / 2$ દળના દોરડા વડ સક્ષિતિજ ઘર્ષણરહિત સપાટી પર ખેંચવામાં આવે છે. જો દોરડાના એક છેડા પર $2\,mg$ બળ લાગે તો, બ્લોક પર લાગતુ બળ $..........$
પદાર્થોની ગતિનું નિયંત્રણ થતું હોય તે માટેના સામાન્ય અનુભવો લખો.